Bazı durumlarda kulak zarının gerisinde sıvı birikebilir ve bu durum, tedavi edilmediği takdirde kafatasında gözle görülür bir yumruya, işitme kaybına ve hatta beynin dış zarında ömrü tehdit eden iltihaplanmaya neden olabilir. Bu durumun tedavisi günümüzde hayli yaygın bir prosedür olsa da, 19. yüzyılın ortalarından öncesinde kulak ameliyatı yalnızca hayati durumlarda uygulanan umutsuz teşebbüslerden ibaretti.
Antik vakitlerden kalan muharrirlerin birtakım yazıları her ne kadar milattan sonra birinci yüzyıla kadar uzanan cerrahi müdahalelere işaret etse de, iddia edebileceğiniz üzere bu periyoda ilişkin sağlam ispatlara ulaşmak, ortadan geçen vakit sebebiyle bir oldukça güç olabiliyor. Lakin İspanya’daki 6 bin yıllık bir megalitik anıtta keşfedilen eski bir kafatası, binlerce yıl öncesinde de benzer prosedürlerin yapılıyor olabileceğine dair ispatlar sunuyor.
Bulgular, hastanın başarılı bir halde düzgünleşmiş olduğunu gösteriyor
Scientific Reports’da yayımlanan araştırmaya nazaran kelam konusu kafatası, milattan evvel dördüncü binyıldan kalma kemiklerin bulunduğu El Pendónis’in Dolmenleri isimli bir mezar alanında bulundu.
Ait olduğu bedenin öbür kesimleri olmadığı için sahibi hakkında pek fazla ayrıntısı vermeyen; lakin diş eksikliği ve kafatası kemiklerinin kaynaşma halinde yola çıkılarak tahminen 35 ila 50 yaşlarında, muhtemelen çift taraflı akut orta kulak enfeksiyonundan muzdarip bir bayana ilişkin olduğu tespit edilen kafatasını inceleyen araştırmacılar, bayanın hayattayken oldukça ilkel bir kulak ameliyatı geçirdiğini gösteren deliller buldu.
Böylesine acı verici bir sürecin anestezi olmadan yapılması için bayanın kulak enfeksiyonlarının çok berbat bir durumda olması gerektiğini söz eden araştırmacılar, kulağın gerisinden kafatasının delinmesi için bayanın zorla zapt edilmesi ya da gerçekliğinin daha az şuurunda olmasına neden olabilecek bir unsur verilmiş olması gerektiğini kaydetti.
Ancak görünen o ki nasıl yapılmış olursa olsun, operasyon başarıyla sonuçlanmış ve bayan hayatta kalmış. Her iki kulağının yakınındaki kemiklerde bozulma belirtileri olması bir noktada enfeksiyon meydana geldiğini doğruluyor; fakat kadının mevt anında rastgele bir enfeksiyon belirtisi olduğunu gösteren rastgele bir delil bulunmuyor. Dahası, kafatasındaki kemiğin yenilenmesi ve yine şekillenmesine dair ispatlar, bayanın başarılı bir şekilde iyileşmiş olabileceğine işaret ediyor.
İnsanlık tarihinin bilinen birinci kulak ameliyatı
Her iki kulağının da ameliyat edilmiş olması ihtimaline rağmen, kafatasının sırf sol tarafında bir çeşit ‘V’ biçiminde kesilmiş bıçak izleri bulunuyor. Kafatasının sağ tarafında bu izlerin olmaması ise bayan öldüğünde bu yaraların çoktan iyileşmiş olabileceğini gösteriyor. Bu da zavallı bayanın hayattayken iki kez epey acılı bir kulak operasyonu geçirdiği manasına geliyor.
Araştırmanın müellifleri, bu duruma ait olarak “İki temporal kemik ortasındaki tekrar şekillenme farklılıklarından yola çıkılarak, bu tarih öncesi bayanın hayatta kaldığı prosedürün, bir müdahale gerektirecek kadar tasa verici bir kulak patolojisi nedeniyle ilk olarak sağ kulakta yapıldığı anlaşılıyor.” halinde kaydediyor.
Bu süreci takiben daha sonra sol kulağa müdahale edilmiş olması gerektiğini; lakin her iki müdahale ortasında birkaç ay mı yoksa birkaç yıl mı olduğunu belirlemenin mümkün olmadığını belirten araştırmacılar; bu sürecin insanlık tarihinin bilinen birinci radikal mastoidektomi işlemi olduğunu belirtiyor.
