Son yılların en çok tartışılan yatırım araçlarından bir tanesi, hiç elbet kripto para birimleri. Üzerinden yıllar geçmiş olmasa da kim olduğu hala tam olarak bilinmeyen Satoshi Nakamoto’nun 31 Ekim 2008’de yayınladığı Bitcoin Whitepaper’ı ile başlayan süreç, bugün 2 trilyon doların üzerinde hacme sahip olan dev bir dala dönüştü. 3 Ocak ise kripto para dünyası için çok özel bir gün.
Satoshi Nakamoto, tam 13 yıl evvel; 3 Ocak 2009’da birinci Bitcoin blokunu oluşturmuştu. O günlerde madencilik mükafatı, tam 50 Bitcoin’di. Yani bugünkü bedeli ile 31 milyon 60 bin 565 TL’ye denk geliyordu. O denli ki muhtemelen Satoshi Nakamoto bile işlerin bu noktaya ulaşacağını düşünmemiş, kesenin ağzını açmıştı. Pekala bu 13 yıllık süreçte neler yaşandı? Artık sizlere, Bitcoin ile ilgili daha evvel duymamış olmanız muhtemel 10 çarpıcı nitekim bahsedeceğiz. Hazırsanız başlayalım.
Bitcoin ile ilgili bugüne kadar duymamış olabileceğiniz 10 çarpıcı gerçek
1 Bitcoin, piyasaya birinci sürüldüğünde sırf 0,003 dolardı
Bitcoin, piyasaya birinci sürüldüğünde yalnızca 0,003 dolar karşılığında satın alınabiliyordu. Şimdiki şartlarda bu paranın emaresi bile okunmaz. Çabucak kolay bir hesap yapalım; şayet 2009 yılında sırf 1 dolarlık Bitcoin satın alsaydınız, bugün 15,8 milyon dolar paranız olacaktı. Bu ortada; 2009 yılındaki dolar/TL paritesinin 1,5 civarında olduğunu hatırlatalım. Yani bu yatırımın size maliyeti, o yıllarda sadece 1,5 lira olurdu…
Not: Bitcoin’in aslında kesin bir birinci fiyatı yok. Bazılarına nazaran Bitcoin’in birinci fiyatı, borsalara girdiği tarihlere nazaran olmalı. Bazılarıysa Bitcoin’in birinci fiyatını birinci kere kullanıldığını güne nazaran baz alıyor. Kimi kaynaklara nazaran ise Bitcoin’in tarihteki birinci kıymeti, 0,0001 dolar olmalıydı. 1 Bitcoin, 2011 yılında ise tarihinde birinci defa 1 dolar düzeyinden süreç görmüştü.
Piyasadaki Bitcoin’lerin yüzde 20 kadarı, sonsuza dek kayboldu
Satoshi Nakamoto, toplamda 21 milyon adet Bitcoin’in üretilebilmesini sağladı. Şu ana kadar dolanıma girmiş olan Bitcoin ölçüsü ise 18,8 milyon adet civarında. Fakat bu Bitcoin’lerin yaklaşık yüzde 20’si, daha şimdiden kaybolmuş durumda. Yanlış duymuyorsunuz, yaklaşık 3,76 milyon adet Bitcoin, bir daha ulaşılamayacak halde kayboldu. Bitcoin cüzdan şifrelerini unutan ya da bu şifreleri kimseyle paylaşmadan vefat eden beşerler, zati hudutlu sayıda üretilebilen Bitcoin’lerin bir kısmını yok ettiler. Kaybolan Bitcoin’lerin bugünkü bedeli 180 milyar dolar civarında…
Yine de elimizde çok fazla Bitcoin var: Son Bitcoin, 2140 yılında kazılabilecek
Bitcoin, kazım zorluğu gitgide zorlaşan bir kripto para ünitesi. Yani Bitcoin madenciliği yapmak, her gün biraz daha zorlaşıyor. Şu ana kadar 18,8 milyon adet Bitcoin’in piyasaya sürülmüş olması, bundan sonraki süreçte 2,2 milyon adet daha Bitcoin’in şifresinin çözülebileceği manasına geliyor. Lakin bu küçük ölçünün dolanıma dahil olması, tam 118 yıl sürecek. Son Bitcoin, 2140 yılında kazılacak ve sonrasında neler olacağını, muhtemelen hiçbirimiz bilemeyeceğiz…
Bitcoin’i resmi para ünitesi olarak kabul eden birinci ülke, bilinenin bilakis El Salvador değildir
Dünyada Bitcoin’i resmi para ünitesi olarak kabul eden birinci ülkenin El Salvador olduğu bilinir. Fakat bu bilgi, pek de hakikat değil. O denli ki Avrupa’nın göbeğinde Bitcoin’i resmi para ünitesi olarak kabul etmiş bir ülke daha var. Bu ülke, Özgür Liberland Cumhuriyeti. Hırvatistan ile Sırbistan ortasında yer alan lakin pek çok ülkenin resmen tanımadığı Özgür Liberland Cumhuriyeti, Bitcoin’i yıllardır kullanıyor. Sadece 7 kilometrekarelik alanda kurulu olan ülke, tartışmalı yapısı nedeniyle pek kimse tarafından da bilinmiyor.
Dünyanın en güçlü 500 muhteşem bilgisayarı bile Bitcoin ağı kadar bilgi süreç gücüne sahip değil
Bitcoin madenciliği, dünyanın her yerine yayılmış durumda. Bu da devasa bir bilgi süreç gücü manasına geliyor. Buradaki dikkat çeken konu şu. O denli ki Bitcoin ağına hizmet veren aygıtların toplam bilgi süreç gücüne ulaşabilecek hiçbir güç yok. Dünyanın en güçlü 500 muhteşem bilgisayarını alıp birleştirdiğinizi düşünün. Bitcoin ağının toplam bilgi süreç gücü, bu üstün bilgisayarların toplam bilgi süreç gücünden 7468 kat daha fazla. Bu bilgi, Bitcoin’in dünya genelinde ne kadar önemsendiğinin açık bir göstergesi.
Bitcoin için harcanan elektrik, pek çok ülkeden katbekat fazla
Net olmamakla birlikte Bitcoin için harcanan elektrik, 2020 yılında 305.4 tWh’nin üzerine çıktı. Türkiye’nin 2020’deki elektrik tüketim ölçüsü ise 290 milyar 856 milyon kWh olarak kayıtlara geçmişti. Bitcoin hiç olmasaydı, tahminen de bu elektrik tüketimi de olmaz ve dünyamız, bugün bulunduğu yerden çok daha farklı bir noktada olabilirdi…
“Bitcoin” ile “bitcoin”, aslında tıpkı şeyler değildir
Bitcoin, genelde B ile başlayarak yazılır. Lakin bu bir hatadır. Satoshi Nakamoto, Bitcoin’i kodlarken “Bitcoin” tabirini süreçlere ilişkin kayıtların tutulduğu dijital defter, “bitcoin” tabirini ise kripto para ünitesi olarak lanse etmiştir.
Bitcoin, 100 bin civarında yatırımcıyı dolar milyoneri haline getirdi
Bitcoin’in anonim bir yapısı var. Bu da cüzdan sahiplerinin kim olduğunun bilinmesini imkansız hale getiriyor. Lakin Bitcoin cüzdanlarında ne kadarlık yatırım olduğu görülebiliyor. İstatistiklere baktığımızda, 100 bin civarı cüzdanda en az 1 milyon dolarlık Bitcoin olduğunu görebiliyoruz. Bu da 100 bin kişinin Bitcoin sayesinde dolar milyoneri haline geldiği anlamına geliyor.
Kripto paraları yasaklamanın bir yolu yok
Bitcoin, klasik finans sistemi için büyük bir risk. Bu yüzden de hükümetlere nazaran yasaklanması gerekiyor. Fakat bunun bir yolu gerçekten yok. Her ne kadar kimi ülkelerde yasaklamaya yönelik yasalar olsa da Bitcoin ekosistemini engellemenin tek yolu, interneti büsbütün yok etmek. Bu da yapılamayacağı için, Bitcoin’in hiçbir vakit yasaklanamayacağını rahatlıkla lisana getirebiliriz.
Türkiye’de Bitcoin süreçleri, 2013 yılından beri yapılabiliyor
Bitcoin, Türkiye’de birkaç yıldır çok tanınan. Fakat işin doğrusu, Bitcoin’in yıllardır Türkiye’de olduğu. 2013 yılında kurulan BtcTurk isimli borsa, birinci satış sürecini 1 Temmuz 2013 tarihinde gerçekleştirdi. 1 Bitcoin, o tarihte 90 dolar civarında ediyordu. Dolar/TL paritesi ise o devirlerde 1,90 düzeyindeydi. Yani 171 TL’ye 1 Bitcoin satın alabilir, bugün yüz binlerce TL’lik bir yatırımın kapısını aralamış olabilirdiniz…
