Henry Ford tarafından birinci araba icat edildiği günden beri araba dünyası dur durak bilmeyen bir gelişim süreci gösterdi. 2000’li yıllardan sonra teknolojinin gelişmesi ile birlikte karşımıza tam manasıyla mühendislik mükemmeli araçlar çıkmaya başladı. Piyasayı takip eden otomobilseverler son yıllarda çıkan tüm arabalarda Cruise Control ve Adaptif Cruise Control sistemlerini görmüşlerdir.
Peki, Cruise Control ve Adaptif Cruise Control nedir? En temel tarifiyle sürat sabitleyici olan bu sistemler, bilhassa uzun yolda şoförlerin ayağının devamlı gaz pedalında olma gerekliliğini ortadan kaldırıyor. Elbette Adaptif sistem ve gibisi çeşitler, şoförlere çok daha fazla imkan sunuyorlar. Gelin Cruise Control ve Adaptif Cruise Control nedir, ne işe fayda, avantajları nelerdir biraz daha yakından inceleyelim.
Cruise Control nedir?
Cruise Control, kısaca CC, Türkçesi ile Sürat Sabitleyici sistem; ilk defa 1958’de Amerikan araba üreticisi Chrysler tarafından tanıtılmış lakin geliştirilerek yaygın olarak kullanılması 2000’li yıllardan sonra gerçekleşmiş, aracın sabit süratte şoför tesiri olmadan ilerlemesini sağlayan bir araba teknolojisidir.
Cruise Control sistemi olan araçlarda şoför sırf bir buton ile bu sistemi etkin hale getirebilir. Daha sonra ayağını gaz pedalından çekse bile araç belirlenen süratte yol almaya devam eder. Temel Cruise Control sisteminin tek misyonu aracı sabit bir süratte tutmaktır. Denetimin tamamı, frene basmak ve direksiyon yönlendirmesi, tekrar şoförün elindedir.
Cruise Control sürat sabitleyici sistemin özellikle uzun yolda sabit bir süratle gidilirken kullanılması öneriliyor. Zira geniş bir otoyolda ilerlerken şoförün çok fazla gaz – fren yapmasına gerek kalmaz. Böylelikle gaz pedalına basan ayak dinlendirilerek şoförün daha az yorulması hedeflenir.
Cruise Control nasıl çalışır?
Cruise Control sürat sabitleyici sistemini çalıştıran buton genel olarak aracın gösterge kollarından birinde ya da direksiyon simidi üzerinde bulunur. Sistemin varsayılan olarak belirlediği bir sürat vardır lakin bu sürat şoför tarafından ayarlanabilir.
Cruise Control butonuna bastığınız anda sistem faal hale gelir. Birebir buton ile sistem devre dışı bırakılır. Artı ve eksi butonları ile sabit sürat ayarlanır. Çoğu durumda şoför frene bastığı anda sistem devre dışı kalır. Gaza basıldığında ise sürat artar ancak gaz vermeyi bıraktığınız anda tekrar sabit süratte devam edilir. Tüm bu seçenekler şoför tarafından özelleştirilebilir.
Adaptif Cruise Control nedir?
Adaptif Cruise Control, kısaca ACC, Türkçesi ile Uyarlanabilir Sürat Sabitleyici sistem; ilk defa Mitsubishi tarafından 1992 yılında Japonya’da tanıtıldı. 2000’li yıllardan sonra yaygın olarak kullanılmaya başlayan Adaptif Cruise Control, temel Cruise Control sistem özelliklerinin yanı sıra aracın önündeki objeleri tanımasını ve gerekli durumlarda fren yapmasını sağlar.
Adaptif Cruise Control sistemi çalıştığı vakit araç sabit bir süratte ilerlemeye başlar. Temel sistemden farklı olarak karşısına çıkan manileri tespit ederek sürat düşürür. Yaklaşık 200 metre menzili olan bu sistem, inançlı takip aralığı sağlar. Adaptif Cruise Control sisteminin birtakım cinsleri vardır;
- Radar tabanlı sistemler
- Lazer tabanlı sistemler
- Binoküler bilgisayarlı görme sistemleri
- Yardımcı sistemler
- Çoklu sensör sistemleri
- Öngörülü sistemler
Radar tabanlı sistemler
Radar tabanlı sistemlerde aracın plastik kaplamaları üzerine radar tabanlı sensörler yerleştirilerek etrafını algılaması sağlanır. Yerleştirilen her bir radar sensörü etraftaki objeleri ve öteki araçları tespit etmek için ortak çalışır.
Lazer tabanlı sistemler
Lazer tabanlı sistemlerde genel olarak aracın önünde bulunan ızgara kısmının içine kara kutu halinde bir aygıt yerleştirilir. Bu aygıt, sahip olduğu lazer teknolojisi sayesinde önündeki objeleri tespit eder. Yağmurlu ve gibisi havalarda pek sağlıklı çalışmadığı söylenir.
Binoküler bilgisayarlı görme sistemleri
2013 yılında tanıtılan binoküler bilgisayarlı görme sistemleri, en yeni Adaptif Cruise Control sistemlerinden biri olarak görülüyor. Epey kolay bir çalışma prensibine sahip olan binoküler bilgisayarlı görme sistemleri, dikiz aynasının ardına yerleştirilmiş küçük kameralar sayesinde öndeki objeleri tespit ediyor.
Yardımcı sistemler
Yardımcı sistemler, birçok kullanıcı için Adaptif Cruise Control sisteminin olmazsa olmaz modülleridir. Ek paketlerle sunulan yardımcı sistemler kapsamında şoförler şerit denetimi, fren yardımı, ek sürat sabitleyici, köşe obje yakınlık uyarısı, direksiyon gücü üzere ek hizmetler alabilirler.
Çoklu sensör sistemleri
Çoklu sensör sistemleri, Adaptif Cruise Control sistemini neredeyse kusursuz hale getirmek için tüm tiplerde bulunan sensör sistemlerini bir ortada kullanır. Çoklu sensör sistemlerinde bir araçta hem radar sensörü, hem kamera hem de GPS sensörü olabilir ve tüm bunlar birlikte çalışırlar.
Öngörülü sistemler
Öngörülü sistemler de tekrar misal sensörlerle çalışıyor lakin tek farkları, henüz bir obje yaklaşmadan evvel tedbir alıyorlar. Örneği aracınızla şerit değiştirirken Öngörülü Sistemler mümkün bir aracın süratle yaklaşma ihtimalini düşünerek sürat düşürebiliyor.
Cruise Control kullanmanın avantajları ve dezavantajları:
Cruise Control sürat sabitleyici sistemlerin en yeni versiyonunu kullanıyor olsanız bile husus unsur avantaj ve dezavantaj yazmak yanlışsız olmaz zira her şoför için bu tıp sistemlerin sunduğu özelliklerin sonuçları değişiklik gösterebilir. Ancak kesin olarak söyleyebiliriz ki Cruise Control sistemi tam bir uzun yol dostudur.
Cruise Control sistemini gece saatlerinde kullanmanız mutlaklık önerilmiyor çünkü hareketsiz kalmak şoförün uykusunu getirebilir. En yeni sistemlerde bile sık virajlı yollarda bu sisteme çok da güvenmeyin. Eliniz her vakit direksiyonda, ayağınız her vakit fren pedalına olsun. Aracınız ne kadar akıllı olursa olsun, şoför olarak siz her vakit daha akıllı davranmak zorundasınız.
Yaygın araba teknolojilerinden olan Cruise Control ve Adaptif Cruise Control nedir, ne işe fayda gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu sistemler hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Cruise Control sürat sabitleyici sistemler hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
