Testislerin uzun müddet çok sıcağa maruz kalmasının kısırlığa neden olup olmadığı ve işe yarayan sorunsuz erkek kontrasepsiyonunun (doğum kontrol) nasıl yapılacağı bir müddettir bilim dünyasının odağında olan bir husus. Fazla ısınan dizüstü bilgisayarlar, saatlerce kucağınızda durması halinde sperm kalitesini etkileyebiliyor; erkek doğum denetim metotları ise hap, spiral ve hormon iğneleri üzere çeşitli formüllere sahip bayanların bilakis temelde vazektomi ve prezervatif ile hudutlu.
Peki ya sıcağa maruz kalmış testisler, en başından beri erkek doğum denetimi için bir çözümse? Çin’de bulunan Nantolog Üniversitesi Üreme Tıbbı Enstitüsü’nde yürütülen bir araştırmaya nazaran erkek doğum denetiminin karşılığı, ısıda saklı olabilir.
Erkeklerde doğurganlığın belirli bir müddetliğine, geri döndürülebilir bir formda azaltılması mümkün
Fare testisleri üzerinde yapılan deneylerin sonuçlarına nazaran testislerin bir elektrik bobini ile sarılması ve nanoparçacıkla doldurulmuş testislerin ısıtılması sonucunda ortaya çıkan manyetik alan ile doğurganlığın süreksiz ve geri dönüşümlü olarak azaltılması mümkün.
İlk olarak 2013 yılında yapılan bir çalışmada, fare testislerine yakın kızılötesi ışınlama ile modifiye edilmiş altın nano-çubuklar enjekte ederek deneyler yapıldı. Bu çalışma sonucunda ise bu yolun evcil ve sahipsiz, başıboş hayvanların çok üremesini denetim altına alınması için cerrahi kastrasyondan (kısırlaştırma) daha uygun, verimli ve daha ucuz olduğu ortaya çıktı.
2021 yılında yapılan araştırmada ise mevzunun daha da derinine inildi ve invaziv olmayan; geri döndürülebilir erkek doğum denetimi üzerine çalışmalar yapılmaya başlandı. Daha evvelki çalışmalarda karşılaşılan kimi meseleleri çözmeye çalışan araştırmacılar yeni çalışmada; testislere epey küçük, pahalı metal kesimlerini acısız ve zehirlenmeye sebep olamayacak bir halde enjekte etmenin ve testisleri deri hasarına yol açmadan ısıtmanın yollarını aramaya başladı.
Bu sefer bedenin sonradan yok edebileceği manyetik demir oksit nanoparçacıkları kullanmayı deneyen bilim insanları; nanoparçacıkları farelere damardan enjekte ettiler ve akabinde parçacıkları testislere çekmek için dört saat boyunca testislerin yanına bir mıknatıs yerleştirdiler. Bir ila dört günlük enjeksiyonlar ve mıknatıslardan sonra testislerin etrafına bir elektrik bobini sardılar. Bu da akımdan üretilen manyetik alanla toplarda depolanan demir oksidi tekrar 36 ila 45 derece arasındaki sıcaklıklara kadar ısıttı.
Bu süreç sonrasında ise farelerin sperm sayılarının düştüğü; daha düşük sıcaklıklarda ısıtılanların doğurganlıklarının ise 60 gün sonra geri geldiği gözlemlendi. Bu gelişme için araştırmacılar, “Hamile farelerde doğan yavruların sayısı çabucak hemen birebirdi ve tüm yavrularda görünür hiçbir morfolojik kusur gözlenmedi” tabirlerini kullandı.
45 derecenin üzerinde ısınan testisler iyileşemedi
Daha fazla sıcaklığın uygulandığı testlerde ise testislerin köreldiği ve ne kadar demir oksit enjekte edildiğine yahut ne kadar ısıtıldıklarına bağlı olarak birtakım testislerde besbelli renk değişiklikleri olduğu gözlemlendi. 45 derecenin üzerinde ısıtılan testislerin 7. günün sonunda önemli bir formda hasar gördüğü ve iyileşemediği görüldü.
İnsan erkeklerin istekli olarak testislerine manyetik bir husus enjekte etmelerini ve akabinde etraflarına bir ısıtma bobini sararak birkaç aylığına spermlerini öldürmelerini sağlamak kulağa sıkıntı gelebilir; hayvanların üremesini kontrol etmek için alımlı bir seçenek olabilir.
Öte yandan doğum denetim kısmının birden fazla erkeğin kullanmayı sevmediği prezervatif dışındaki bütün yükümlülüğünün güya gebe kalmayı tek başlarına gerçekleştiriyorlarmışçasına bayanlara yükleniyor olması da hayli büyük bir sorun. Her ne kadar bayanlar için var olan doğum denetim usulleri gebe kalma bahtını yüksek oranlarda düşürse de gebelik faktörü büsbütün ortadan kalkmıyor ve gereken muhafazayı erkeğin üstlenmemesi sonucunda da gebelik meydana gelebiliyor. Bu sebeple her iki taraf için uygun bir doğum denetim yönteminin geliştirilmesi, bu sorunu ortadan kaldırabilecek tek tahlil üzere duruyor.
