Tarayıcı Önbellek İşleminin Site Hızına Etkisi

Tarayıcı önbellekleme öteki ismiyle Browser Caching ismini daha evvel duymadıysanız, endişelenmeyin. Bu yazıda, tarayıcı önbellekleme nedir ve web sitenizin suratına nasıl olumlu bir tesir yapabilir, tüm ayrıntılarıyla keşfedeceğiz. Sitenizin suratını artırmak ve ziyaretçilerinizi mutlu etmek için kıymetli bir araç olan tarayıcı önbellekleme konusuna birlikte göz atalım. Eforu az fakat güçlü olan bu araç, web sitenizin suratını artırmanıza yardımcı olacak ve kullanıcıların site içerisinde daha süratli vakit geçirmesine yardımcı olacak. Artık, daima birlikte web sitenizin süratle yarışa girmesi için bu araçla tanışalım!

Tarayıcı Önbellekleme Nedir?

Tarayıcı önbellekleme, web sitelerinin suratını artırmak ve kullanıcı tecrübesini optimize etmek için kullanılan güçlü bir teknik olarak karşımıza çıkıyor. Bu teknik, tarayıcıların daha evvel ziyaret ettiğiniz bir web sitesinin kimi datalarını tarayıcı önbellekleme sırasında kullanıcının bilgisayarında yahut aygıtında ziyaret edilen web sitesinin kimi datalarını depolamasını yani lokal olarak saklamalarını sağlar. Hülasa, bir kullanıcı web sitenizi birinci ziyaret ettiğinde, tarayıcısı web sayfasındaki kaynakları (örneğin, CSS belgeleri, fotoğraflar yahut JavaScript kodları) mahallî bir depoda saklar. Sonraki ziyaretlerde, bu kaynakları tekrar indirmek yerine tarayıcı, mahallî önbellekte sakladığı dataları kullanır. Bu, web sitesinin daha süratli bir halde yüklenmesini sağlar zira tüm dataları her seferinde yine indirmek yerine lokal depodan alır. Sonuç olarak, web sitesi daha süratli yüklenir, kullanıcılar daha süratli erişir ve böylelikle siz de ziyaretçilerinizi daha fazla mutlu edebilirsiniz.

Tarayıcı Önbellekleme Nasıl Çalışır?

Tarayıcı önbellekleme, web tarayıcılarının (Google Chrome, Mozilla Firefox, Safari vb.) ziyaret ettiğiniz web sitelerinin birtakım bilgilerini lokal bir depoda saklamasını söz eder. Bu bilgiler web sayfalarının görüntülenmesi için gereken kaynakları içerir, örneğin:

HTML Evrakları: Web sayfalarının temel yapısını ve içeriğini tanımlayan HTML evrakları.

Kaynak evrakları (CSS & JS): Web sayfalarının boyalı ve hareketli alanları oluşturan CSS (Cascading Style Sheets) ve Javascript evraklarını içerir.

Resimler ve Grafikler: Görsel içerikleri sunan fotoğraflar, logolar ve grafik evrakları yahut hareketli görseller.

Tarayıcı, bir web sitesini birinci ziyaret ettiğinizde, bu kaynakları indirir ve kendi içinde saklar. Daha sonra birebir web sitesini ziyaret ettiğinizde, tarayıcı bu kaynakları lokal önbellekten kullanır. Bu, web sitesinin daha süratli yüklenmesini sağlar zira tüm dataları her seferinde yine indirmek zorunda kalmazsınız.

Örnek vermek gerekirse, düşünün ki birinci kere “Kriko.blog” sitesini ziyaret ediyorsunuz. Tarayıcınız, sitenin anasayfasındaki metinleri, renkleri ve görselleri içeren HTML, CSS ve fotoğraf evraklarını indirir ve bilgisayarınızda ilgili klasöre kaydeder. Sonraki ziyaretlerinizde, bu dataları tekrar indirmek yerine mahallî önbellekten alır. Bu nedenle, Kriko.blog’a tekrar gittiğinizde, site süratli bir formda açılır.

Dolayısıyla tarayıcı önbellekleme, web sitelerinin daha süratli ve verimli bir formda yüklenmesini sağlar böylelikle kullanıcılar daha az bekler ve daha süratli bir tecrübe yaşar.

Peki Tarayıcı Önbellekleme Nasıl Etkinleştirilir?

Tarayıcı önbellekleme sürecini etkinleştirmek için belirli başlı çalışmaların gerçekleştirilmesi gereklidir. Bunlardan birisi Cache-Control başlığının kullanılmasıdır.

Cache-Control Başlığı:

Web sitesi sahipleri, HTTP cevap başlıklarında “Cache-Control” başlığını kullanarak tarayıcı önbellekleme davranışını denetim edebilirler. Bu başlık, muhakkak kaynakların ne kadar mühlet boyunca tarayıcıda önbellekte tutulacağını belirler.

Örneğin, aşağıdaki örnek HTTP karşılık başlığı, kaynağın bir saat boyunca tarayıcı önbelleğinde tutulacağını belirtir:

Cache-Control: max-age=3600

Expires Başlığı:

“Expires” başlığı, bir kaynağın önbellekte ne kadar müddet boyunca tutulacağını belirler. Bu başlık, muhakkak bir tarih ve saatte önbelleğin müddetinin sona ereceğini belirtir.

Örneğin, aşağıdaki örnek Expires başlığı, kaynağın 31 Aralık 2023 tarihinde önbelleğin müddetinin sona ereceğini belirtir:

Expires: Sat, 31 Dec 2023 00:00:00 GMT

(Linux sunucular için geçerli!) Bu süreçleri .htaccess belgesini düzenleyerekte yapabiliriz:

.htaccess belgesini güncellemek için yapmanız gereken adımlar mevcut bunlar:

.htaccess Belgesini Bulun

İlk adım olarak, web sitenizin kök dizininde yahut makul bir alt dizininde bulunan “.htaccess” isimli belgeyi bulun. Bu evrak, web sunucunuzun yapılandırma ayarlarını özelleştirmenize imkan tanır. .htacess evrakını çoklukla sitenizin sunucusundan erişim sağlayabilirsiniz. Bunun için FTP araçlarını (Ör: Filezilla) kullanarak kök dizinde .htaccess evrakını bulabilirsiniz. Cpanel, pleks üzere denetim panelleri kullanılıyorsa Filezilla üzere araçlara gerek kalmadan belge yöneticisi tarafında ilgili belgeyi bulabilirsiniz.

Dosyayı düzenleyin

“.htaccess” evrakını bir metin düzenleyici ile açın yahut düzenlemek için bir FTP istemcisi kullanın.

Tarayıcı önbellekleme kuralını .htaccess evrakına ekleyin

Aşağıdaki örnek .htaccess kodunu belgenize ekleyin. Bu kod, makul cinsteki belgelerin (örneğin, fotoğraflar, CSS belgeleri yahut JavaScript dosyaları) tarayıcı önbelleğinde tutulmasını ayarlar. Örneğin, bu kod, .jpg, .png, .css ve .js evraklarının bir yıl boyunca önbellekte tutulmasını sağlar:

ExpiresActive On
ExpiresByType image/jpg "access plus 1 year"
ExpiresByType image/jpeg "access plus 1 year"
ExpiresByType image/png "access plus 1 year"
ExpiresByType text/css "access plus 1 year"
ExpiresByType application/javascript "access plus 1 year"

Bu kodun çalışabilmesi için sunucunuzun “mod_expires” modülünün aktifleştirilmiş olması gerekmektedir. Çoklukla birçok Apache sunucusunda bu modül varsayılan olarak aktiftir.

Yapılan değişiklikleri kaydedin ve sunucuya gönderin

Yaptığınız değişiklikleri kaydedin ve .htaccess belgesini web sunucunuza geri yükleyin.

Artık .htaccess evrakına eklediğiniz bu kod, makul cinsteki evrakların tarayıcı önbelleğinde tutulmasını sağlayacaktır. Bu, web sitenizin suratını artırarak kullanıcı tecrübesini güzelleştirecektir.

(Windows sunucular için geçerli!) IIS kurulu olan sitelerde web.config üzerinde düzenleme yaparak:

IIS (Internet Information Services) sunucularında tarayıcı önbellekleme ayarlarını yapmak için .config yahut .webconfig evraklarını kullanabilirsiniz. Bu belgelere genelde .webconfig olarak isimlendirilir. .config olarakta karşılaşabilirsiniz. Bu iki belgede işinizi çözecektir. Bu belgeler, IIS üzerinde web uygulamalarının yapılandırmasını belirlemek için kullanılır. Tarayıcı önbellekleme ayarlarını bu yapılandırma belgelerinde belirtmek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

Web.config evrakını açın

Web uygulamanızın kök dizininde, çoklukla web.config isminde bir yapılandırma belgesi bulunur. Bu belgeyi bir metin düzenleyici ile açın yahut oluşturun. web.config evrakına çoklukla FTP araçları ile root dizinde bulabilirsiniz. Bunun haricinde sunucu tarafında eğer kurulu bir idare paneli varsa FTP araçlarına gerek kalmadan da düzenleme süreçlerini gerçekleştirebilirsiniz.

Tarayıcı önbellekleme ayarlarını ekleyin

Tarayıcı önbellekleme ayarlarını eklemek için system.webServer kısmına aşağıdaki üzere bir yapı ekleyin:

<system.webServer>
<staticContent>
<clientCache cacheControlMode="UseMaxAge" cacheControlMaxAge="1.00:00:00" />
</staticContent>
</system.webServer>

Yukarıdaki örnek, tüm statik içeriklerin (örneğin CSS, JavaScript dosyaları) tarayıcıda 1 gün (24 saat) boyunca önbelleğe alınmasını sağlar. cacheControlMaxAge özelliğini istediğiniz mühletle güncelleyebilirsiniz.

Dosyayı Kaydedin ve IIS’i Yine Başlatın:

Yapılandırma değişikliklerini web.config evrakına ekledikten sonra, belgeyi kaydedin ve IIS sunucusunu yine başlatın yahut IIS idare panelinden uygulama havuzunuzu yine başlatın.

Tarayıcı Önbelleklemenin Avantajları Nelerdir?

Tarayıcı önbellekleme konusunun ziyaretçilere ve sunucu tarafında sağladığı yararlara kısaca unsur husus yer verdik. Yalnızca ziyaretçinin sitesinin süratli açılması değil aslında birçok alanda yararının olduğunu söylemek mümkün.

1. Hız ve Kullanıcı Tecrübesi Güzelleştirmesi: Tarayıcı önbellekleme, web sitelerinin suratını artırarak kullanıcı tecrübesini güzelleştirir. Süratli yüklenen web siteleri, ziyaretçilerin daha uzun müddetler boyunca sitede kalmasını teşvik eder.
2. Veri Trafik ve Sunucu Yükünün Azalması: Tarayıcı önbellekleme, sunucunun her istek için birebir dataları tekrar göndermesini engellediği için bilgi trafiği ve sunucu yükünü azaltır. Bu hem sunucu kaynaklarından tasarruf sağlar hem de bant genişliğini optimize eder.
3. Daha Yüksek SEO Performansı: Google ve başka arama motorları, web sitelerinin suratını dikkate alır ve süratli yüklenen siteleri daha yüksek sıralara yerleşmesine yardımcı olabilir (bir sıralama faktörü değildir ancak site suratını güzelleştirdiği için SEO çalışmalarında değerlendirilir). Tarayıcı önbellekleme, web sitelerinin suratını artırarak SEO performansını olumlu etkileyebilir. Ek olarak tarayıcı önbellekleme tarafında yapılacak çalışmalarla birlikte Google Pagespeed Insights tarafında “Leverage Browser Caching” yanılgısını da çözebilirsiniz.
4. Yüksek Trafikli Sitelerde Kıymetli: Bilhassa yüksek trafikli web siteleri için tarayıcı önbellekleme kıymetlidir. Birden çok kullanıcı tıpkı kaynakları indirmek yerine mahallî önbellekten alabilir, bu da sunucunun yükünü hafifletir.
5. Mobil Aygıtlarda Değerli: Taşınabilir aygıtlar için tarayıcı önbellekleme, bilgi kullanımını azaltır ve taşınabilir kullanıcıların daha süratli bir biçimde web sitelerini görmelerini sağlar. Bu, taşınabilir kullanıcıların memnuniyetini artırır.
6. E-ticaret ve Dönüşümler: E-ticaret siteleri, tarayıcı önbellekleme kullanarak alışveriş tecrübesini hızlandırabilir. Süratli yüklenen eser sayfaları, daha yüksek dönüşüm oranlarına yol açabilir.

Tarayıcı Önbellekleme Nasıl Temizlenir?

Kullanıcılar, tarayıcı önbelleğini temizlemezlerse şimdiki dataları görmekte sorun yaşayabilirler. Bu durumda daima eski bilgilerin gelmesi ve yeni bilgileri görememe meselesine neden olacaktır, bunun önüne süratlice geçebilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken çok kolay birkaç yol bulunuyor.

Tarayıcı önbelleğini temizlemek, tarayıcıların geçmişte ziyaret ettiği web sitelerinin önbelleğini ve çerezlerini silmek manasına gelir. Kullanıcılar, tarayıcı önbelleğini temizlemek için farklı tarayıcılar için farklı prosedürler kullanabilirler. İşte birtakım yaygın tarayıcılar için bu süreci nasıl yapabilecekleri:

Google Chrome:

1. Tarayıcıyı açın ve sağ üst köşede bulunan üç noktaya (menü simgesi) tıklayın.
2. “Tarihçe” yahut “History” seçeneğine tıklayın.
3. Sol tarafta “Tarayıcı bilgilerini temizle” yahut “Clear browsing data” seçeneğine tıklayın.
4. Temizlemek istediğiniz ögeleri seçin (örneğin, önbellek yahut çerezler) ve bir vakit aralığı seçin.
5. “Verileri temizle” yahut “Clear data” düğmesine tıklayarak temizlemeyi onaylayın.

Mozilla Firefox:

1. Tarayıcıyı açın ve sağ üst köşede bulunan üç çizgi simgesine tıklayın.
2. “Geçmişi Göster” yahut “Show History” seçeneğine tıklayın.
3. “Temizle” yahut “Clear browsing history” seçeneğine tıklayın.
4. Temizlemek istediğiniz ögeleri seçin (örneğin, önbellek yahut çerezler) ve bir vakit aralığı seçin.
5. “Şimdi temizle” yahut “Clear Now” düğmesine tıklayarak temizlemeyi onaylayın.

Microsoft Edge:

1. Tarayıcıyı açın ve sağ üst köşede bulunan üç noktaya (menü simgesi) tıklayın.
2. “Geçmişi görüntüle” yahut “History” seçeneğine tıklayın.
3. “Tarayıcı bilgilerini temizle” yahut “Clear browsing data” seçeneğine tıklayın.
4. Temizlemek istediğiniz ögeleri seçin (örneğin, önbellek yahut çerezler) ve bir vakit aralığı seçin.
5. “Verileri temizle” yahut “Clear” düğmesine tıklayarak temizlemeyi onaylayın.

Safari (Mac):

1. Safari’yi açın ve menü çubuğunda “Tarihçe” yahut “History” sekmesine gidin.
2. “Tarihçeyi Temizle” yahut “Clear History” seçeneğine tıklayın.
3. Temizlemek istediğiniz vakit aralığını seçin.
4. “Tarihçeyi Temizle” yahut “Clear History” düğmesine tıklayarak temizlemeyi onaylayın.

Kullanıcılar, tarayıcı önbelleğini tertipli olarak temizleyerek eski dataların saklanmasını engelleyebilirler. Lakin bu süreç, birtakım web sitelerinde oturum açmayı yahut kimi tercihleri sıfırlayabilir, bu nedenle kullanıcılar bu süreci yapmadan evvel dikkatli olmalıdırlar.

Sonuç olarak, tarayıcı önbellekleme, web sitelerinin suratını artırarak kullanıcı tecrübesini güzelleştirirken, sunucu kaynakları ve bant genişliğinden tasarruf sağlar. Bu, birçok web sitesi için değerli bir muvaffakiyet faktörüdür ve datalara dayalı olarak web sitelerinin performansını olumlu istikamette etkilemiştir.

Tarayıcı önbellekleme konusunu ele aldığınız bu yazının sonunda, tarayıcı önbelleklemenin nasıl aktifleştirilebileceği, web sitelerinin suratını artırmak ve kullanıcı tecrübesini güzelleştirmek için değerli bir araç olan tarayıcı önbellekleme hakkında bilgiler sağlamaya çalıştık. Bu teknik, web sitelerinin daha süratli yüklenmesini sağlayarak ziyaretçileri şad eder, data trafiğini ve sunucu yükünü azaltır ve SEO performansını olumlu etkileyebilir.

Unutmayın ki tarayıcı önbellekleme, web site sahipleri tarafından özenle yapılandırılmalıdır. Hakikat HTTP başlıklarını kullanarak tarayıcı önbellekleme ayarlarını yapabilir ve web sitenizin performansını artırabilirsiniz.

Kriko.blog ve öbür birçok başarılı web sitesi, tarayıcı önbellekleme uygulamalarını kullanarak suratlarını ve kullanıcı memnuniyetini artırdı. Artık sıra sizde! Tarayıcı önbellekleme ile web sitenizi hızlandırarak daha fazla ziyaretçi çekebilir ve kullanıcı tecrübesini olumlu istikamette etkileyebilirsiniz.

Umarım bu yazı, tarayıcı önbellekleme konusunda size yararlı bilgiler sunmuştur. Web sitenizin suratını artırmak için bu kıymetli aracı kullanarak daha başarılı bir çevrimiçi varlığa sahip olmanızı dilerim.

Sunucu Kusuru Ne Demek? Neden Olur? Nasıl Düzeltilir? başlıklı yazımızı inceleyerek web sitenizin performansını güzelleştirebilirsiniz.