İçindekiler
İnternet siteleri yahut dijital mecralardaki kurum ya da kuruluşlar, tüketicilere hizmet ederek rekabet etmek için her geçen gün kendilerini geliştiriyor. Kuruluşların yahut şirketlerin web siteleri ise birçok farklı yapıdan meydana geliyor. Lakin bunun en temeli, yalnızca tek bir satırdan oluşan URL. Pekala, URL nedir? Tıpkı beşerler üzere, dijital mecralar da birtakım kimlik numaralarına sahiptir. Eşsiz olan bu kimlik numaraları sayesinde her web sitesinin her sayfası kendine özel bir hale bürünüyor. Lafı daha fazla uzatmadan URL yapısı, tarifi ve çalışma prensibi üzere pek çok mevzuyu anlattığımız bu yazımızla sizi baş başa bırakalım. Okumaya devam ederek URL nedir, ne işe fayda, nasıl çalışır, hangi kısımlarda oluşur sorularının karşılığını bulabilirsiniz. Keyifli okumalar!
URL Nedir?
URL dendiğinde akla gelen birinci soru, URL neyin kısaltması, oluyor. Bunun yanıtını da çabucak verelim. URL, “Uniform Resource Loader” üniversal tabirinin baş harflerinden oluşan bir kısaltma olarak literatürdeki yerini almış. Türkçemizde ise bu terim, Tekdüzen Kaynak Bulucu olarak geçiyor. 1980’lerde hayatlara giren URL, o tarihten beri internet tarihinin asla vazgeçilmeyecek terimi olarak kullanılmakta.
URL Ne İşe Fayda?
Tanımını verdikten sonra URL ne işe yarar, sorusunun cevabını vermeye geldi sıra. Aslında isimlerden, harflerden, sayılardan ve sembollerden oluşan URL’ler en kolay haliyle web sayfalarının, tarayıcı vasıtasıyla son kullanıcıya ulaştırılmasını sağlıyor. Ayrıyeten URL’ler, sayfadaki farklı ögelere bağlı olarak farklı kısımlardan oluşur. Kelam konusu web sayfasının içeriği ve sayfa içindeki kısımlar, URL’lerin nasıl göründüğünü etkileyebilir. Aşağıdaki yedi maddeyi okuyarak URL kısımları hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
- Protokoller: Web siteleri, barındırdıkları içerikle alakalı olarak farklı protokollerle başlayabilir. En yaygın örnekleri http:/ ve https:/ olsa da belge transferi için ftp: ve mail gönderimleri için de SMTP, POP3 ya da IMAP protokollerini görmek mümkün.
- World Wide Web: URL’in demirbaşı diyebileceğimiz World Wide Web, internet kullanılmaya başlandığından beri var. “www” olarak kullanılan bu kısım, URL’de protokolden sonra gelir. Lakin rastgele bir web sitesine gitmek için adres çubuğuna www yazma zaruriliği olmadığı için yaygınlığı gün geçtikçe azalmakta.
- Alan İsmi: Kelam konusu web sayfasının ismini anlatmak için kullanılır. Görüntülenen sayfanın hangi siteye ilişkin olduğunu, URL’deki alan ismi yani Domain kısmından anlamak mümkün. Örneğin bu sayfaya ilişkin olan URL’deki alan ismi kısmı blog biçimindedir. Yani site ismi markaya özeldir ve domain kısmında yer alır.
- Alan İsmi Uzantısı: Top Level Domain olarak bilinen alan ismi uzantısı çoğunlukla .com formunda olsa da .net, .org, .edu, .site, .gen, .gov, .k12, .bel.tr ya da .io biçiminde de olabiliyor. Bu durum site sahibinin tercihine, web sitesinin tipine ve içeriğine nazaran değişkenlik gösterebilir.
- Klasör İsmi: Sayfada yer alan görsel, görüntü, metin ve öteki objelerin sunucuda bulunduğu yeri gösterir. Şayet baktığınız bir e-ticaret sitesiyse URL’deki klasör ismi, genelde ana kategorinin ismidir.
- Dosya İsmi: Belge ismi ise, kullanıcıya o sayfa hakkında pek çok şey söyleyebilir. Yeniden e-ticaret sitelerinden örnek vermek gerekirse URL’deki evrak ismi, çoğunlukla eser ismidir.
- Dosya Uzantısı: Evrak uzantısını adres çubuğunda çoğunlukla görmezsiniz. Çünkü bu kısım, kaynak sayfanın kodlama lisanının bir kesimidir ve genelde html, htm ya da php olarak görünür
URL Çalışma Prensibi Nedir?
URL adresi nedir, ne değildir, öğrendiğimiz nazaran sırada URL’lerin nasıl çalıştığı hakkında fikir sahibi olmak var. Bilindiği üzere internet sitelerinin sayfaları, muhakkak sunucularda depolanır. İnternete girmek için kullandığımız tarayıcılar, sayfaların içerikleri hakkındaki bilgiyi, direkt sunucudan alarak son kullanıcıya ulaştırır. Sunucular ise, bilindiği üzere URL’lerle değil, IP adresleriyle çalışır. IP adresleri ise çok sayıda sayıdan meydana gelir ve hem kullanıcı hem de arama motoru botları için son derece karmaşık görünür. URL’lerin bir vazifesi de burada devreye girer: Sayfanın ismini ve içeriğini kullanıcı ve botlar için daha okunaklı bir hale getirmek. Örneğin diyelim ki Dekorasyon Fikirleri başlıklı bir yazı okuyorsunuz. Bu durumda bulunduğunuz web sitesinin bu sayfasındaki URL’in bir kısmında dekorasyon-fikirleri yazan bir alan göreceksiniz. Bu alan size o sayfanın temel içeriğinin ne olduğunu anlatmak içindir. Üstelik hem size hem de arama motoru botlarına.
URL Nasıl Oluşturulur?
Yukarıdaki bilgiler ışığında bir URL’in ne olduğunu ve hangi kısımlardan oluştuğunu öğrendik. Sırada ise URL oluştururken uymanız gereken en temel kurallar var. Buyurunuz!
- Anlaşılır bir URL yapısı belirlenmeli.
- URL çok uzun kullanılmamalı.
- URL’de Türkçe karakterlerden mümkün olduğunca uzak durulmalı.
- Kelimeler ortasında boşluk bırakmak yerine “-“ işareti kullanılmalı.
- Sitenin güvenliği için SSL protokolü kullanılmalı.
- < > # % { } | ^ ~ [ ] ` üzere inançsız karakterleri kullanmaktan kaçının.
- Klasörleri / ile ayırın. Ayrıyeten bir URL’de ne kadar az klasör kullanırsanız o kadar âlâ. Çünkü URL’deki klasörlerin sayısı hem botlar hem de kullanıcı için site derinliği algısı yaratabileceği için önerilmez.
- URL’de en az bir ya da iki anahtar söz bulundurmaya itina gösterin.
Canonical URL Nedir?
URL’i anladık da canonical url nedir, dediğinizi duyar üzereyiz. Aslında canonical URL’ler, bir web sitesi için son derece yararlı ögelerdir. Çünkü canonical’lar istenmeyen ve fazlalık yapan linkleri tek bir çatı altında toplamaya fayda. Örneğin web sitenizde birebir sayfaya yönlenen birden fazla link varsa, bunları canonical URL çatısı altında toplayabilirsiniz. Bu ayarlamayı yaptığınızda istenmeyen linkler, arama motorlarında gösterilmez, bunun yerine sizin müsaade verdiğiniz canonical URL’ler öne çıkar. Böylelikle sayfaların farklı versiyonlarına ilişkin temaslar, arama motorları tarafından farklı bir sayfa üzere algılanmaktan kurtulur.
Nihai URL Nedir?
Nihai URL nedir, sorusunun yanıtı aslında son derece varsayım edilebilir. Reklamınızı tıklayan kullanıcıların web sitenizde ulaştığı sayfanın adresi, en son URL olarak tanımlanır. Yani sonuncu URL’in günlük konuşmadaki karşılığının açılış sayfası olduğunu söyleyebiliriz. Dijital reklamcılıkta kullanılan bu tabir, oluşturulan her reklam ile ilgili bir en son URL belirlenmesi gerektiğini anlatır.
SEO Dostu URL Nasıl Olmalı?
Eğer web sitenizin SEO dostu olmasını istiyorsanız kullandığınız URL’in de birtakım kurallara uygun olmasında dikkat etmelisiniz. Gaye kitlenizin arama niyetine uygun anahtar sözlerden en az bir ya da ikisinin URL’de olması, URL’in optimum uzunlukta ve okunabilir olması, Türkçe karakterlerden uzak olması, sözlerin alt çizgilerle ayrılmış olması, SSL sertifikasıyla korunuyor olması, küçük harflerden oluşması bu kurallardan en kıymetlileri. Siz siz olun, oluşturacağınız URL yapısında bu kurallara dikkat etmeyi unutmayın!
Ayrıca HTTP Redirect yani URL yönlendirme konusu hakkında aklınıza gelen soruları ayrıntılıca cevaplayabileceğiniz “HTTP Redirect (URL Yönlendirme) Rehberi” yazımızı da okumayı unutmayın!
